«Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը բացի հայ-թուրքական անմիջական ձևաչափից իր վրա կրելու է այլ խոշոր ձևաչափերի ազդեցություն»

«Հայաստանի համար կարևոր է, որ կայուն մեխանիզմներով Թուրքիայի հետ հասնի ուղիղ երկխոսության: Սա կարևոր է Հայաստանի արտաքին քաղաքականության և անվտանգային հարցերում ճկունության ավելի մեծ աստիճանի հասնելու համար: Միևնույն ժամանակ չպետք է ունենալ որևէ ավելորդ պատրանք, որ մենք  բավական սահուն, դրական զարգացման հնարավորություն կամ հեռանկարներ ունենք:

Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը լինելու է բարդ գործընթաց, և այս գործընթացը բացի հայ-թուրքական անմիջական ձևաչափից իր վրա կրելու է այլ խոշոր ձևաչափերի ազդեցություն, մասնավորապես ռուս-թուրքական հարաբերություններ, Ամերիկա-Թուրքիա հարաբերություններ: Այստեղ Հայաստանը բացի հայ-թուրքական ուղիղ շփումից անկասկած պետք է հենց հայ-թուրքական գործընթացի արդյունավետությունը և գործընթացում իր համար   դրական զարգացումներ ապահովելու համար աշխատանք տանի Միացյալ Նահանգների և Ռուսաստանի հետ:

Մենք գործ ենք ունենալու մի բազմաշերտ իրավիճակի  հետ և  պետք է պատրաստ լինենք բարդ և բազմազան տրամաբանությամբ զարգացումների:

Հայ և թուրք բանագնացների առաջին հանդիպումից մեծ ակնկալիքներ ունենալը  իրատեսական չէ: Եթե առաջին հանդիպումից հետո շատ չուշանա երկրորդ հանդիպումը, ապա այդ դեպքում կարելի է գնահատել որոշակի հաջողություն»,- ԳԱԼԱ-ի հետ  զրույցում հայտարարեց  քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանը՝ անդրադառնալով հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացին:

Հակոբ Բադալյանի խոսքով՝ եթե Թուրքիան հարաբերությունների կարգավորման գործընթացին մոտենա նախապայմաններով, որոնք ընդունելի չեն լինի Հայաստանի համար, ապա Հայաստանն էլ  իր հերթին պետք է համարժեք կերպով մոտեցում և վերաբերմունք ցուցաբերի:

«Թուրքիայի նախապայմանները մենք չենք կարող բավարարել, և այդ գնով հարաբերությունների կարգավորումը չի կարող արդյունավետ լինել: Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի գործողությունների համաձայնեցվածությանը, որի մասին հայտարարվեց, ապա բոլորս էլ հասկանում ենք, որ Թուրքիան եթե անգամ ցանկանա, չի  կարող այդ գործընթացում անտեսել Ադրբեջանին:

Սա մի  կողմից հասկանալի և սպասելի իրավիճակ է, որ Թուրքիան չի կարող անտեսել Ադրբեջանին, մյուս կողմից էլ կարծում եմ, որ պատերազմից հետո Թուրքիան այդ հարցում ազատված  է Ադրբեջանի ճնշման հնարավորությունից, և Ադրբեջանն էլ պարտք  ունի Թուրքիայի հանդեպ՝ հաշվի առնելով այն աջակցությունը, որ ցուցաբերեց Թուրքիան պատերազմի արդյունքի հարցում:

Եթե մենք հետխորհրդային  մոտ երեք տասնամյակում կարողանայինք էապես զբաղվել հայ-թուրքական խնդրով և արձանագրեինք որոշակի փոփոխություններ, ապա դա մեզ մեծ ճկունություն և ամրություն կտար հենց Արցախի հարցում:

Այսօր էլ այդ տեսանկյունից Արցախի հարցի հեռանկարի համար շատ կարևոր է, թե  ինչպիսի հարաբերություններ  կձևավորվի Հայաստանի և Թուրքիայի միջև»,- հայտարարեց քաղաքական վերլուծաբանը:

Բադալյանի կարծիքով՝ կարևորն այն է, որ Հայաստանը ձևակերպի իր դիրքորոշումները, և տվյալ դեպքում կարծես թե Հայաստանը արտահայտել է  իր դիրքորոշումը, որ կողմ է առանց նախապայմանների քննարկումների և հարաբերությունների կարգավորման շուրջ բանակցությունների:

«Այստեղ կարևորը դիրքորոշումն արտահայտելն է, իսկ  թե այդ ամենին ինչպես կվերաբերվի Թուրքիան, ինչ բովանդակություն կբերի  Թուրքիան բանակցությունների սեղան, հարցի մյուս կողմն է, և բնականաբար Հայաստանն էլ այդ ամենի հանդեպ պիտի իր վերաբերմունքն արտահայտի»,- եզրափակեց քաղաքական վերլուծաբան Հակոբ Բադալյանը:

Հիշեցնենք, որ այսօր Մոսկվայում տեղի է ունեցել Հայաստանի և Թուրքիայի բանագնացների առաջին հանդիպումը:

Հայաստանի բանագնացը ԱԺ փոխնախագահ Ռուբեն Ռուբինյանն է, Թուրքիայինը՝ ԱՄՆ-ում Թուրքիայի նախկին դեսպան Սերդար Քըլըչը:

Անահիտ Չալիկյան